Zet preventie voorop

De les die COVID-19 ons leert, is met de komst van vaccins niet van tafel. Die les luidt dat veel leed en schade door corona was voorkomen als we anders waren omgegaan met de natuur en andere (internationale) verbindingen hadden onderhouden. Deskundigen wijzen op de toenemende kans op nieuwe pandemieën. Preventie is belangrijk, blijkt ook uit andere ontwikkelingen. Zo dreigt klimaatverandering de leefwereld van mensen, dieren en planten onbewoonbaar te maken. Verdere opwarming voorkomen is essentieel om mondiale catastrofes tot een minimum te beperken. En artsen pleiten al decennia voor het voorkomen van allerlei ziekten in plaats van deze alleen te bestrijden.

Gedrag veranderen

We moeten ons gedrag aanpassen om grootschalige risico’s te verkleinen. Als burgers, bedrijven en overheid. Dat gaat niet vanzelf. Die verandering lukt alleen als preventie alomvattend is, eerlijke inzet vraagt, een wenkend perspectief biedt en politieke barrières doorbreekt.

Alomvattend

Preventie moet alomvattend zijn, ten eerste omdat de problemen zich uitstrekken over landsgrenzen heen. Dat geldt niet alleen voor pandemieën, maar ook voor klimaatverandering. Ten tweede verdient de stem van toekomstige generaties het om gehoord te worden. Voor onze nakomelingen komt het scenario akelig dichtbij, dat Nederlanders ergens tussen 2200 en 2300 moeten vluchten naar Duitsland omdat ons land grotendeels onderloopt. Ten derde omvat preventie alle levende wezens. Mensen zijn deel van de natuur. We zijn niet in deze wereld maar van deze wereld. Dat creëert een verbinding met al het leven op aarde en dus doet het ertoe dat het koraal sterft, ontelbare dieren omkomen door bosbranden en bosgebieden worden kaalgekapt.

Eerlijk

Om te slagen moeten preventieve maatregelen eerlijk zijn. Mensen zijn best bereid zich ergens voor in te zetten als ze anderen dat ook zien doen. Een deel van de elite pleit nu voor grote veranderingen in leefstijl. Dat overtuigt mensen die het niet zo breed hebben alleen als de financiële elite en grote bedrijven naar draagkracht zichtbaar bijdragen. Alleen dan ontstaat er een breed draagvlak.

Wenkend

Een wenkend perspectief is cruciaal om in beweging te komen. Voorbeelden van mensen die al op allerlei manieren bezig zijn met duurzame en solidaire initiatieven, kunnen anderen inspireren. De voorbeelden van mensen die minder consumeren, minder vliegen, voedsel verwerken dat anders zou zijn weggegooid, duurzame producten ontwikkelen, thee maken uit inheemse planten om biodiversiteit te vergroten, zijn legio. Daarnaast kunnen we elkaar meer vertellen hoe aantrekkelijk de wereld kan zijn zonder de stress van de race naar meer inkomen en consumptie, zonder een dagelijks bombardement van advertenties en zonder welvaartsziekten. Een wereld waar middelen eerlijk gedeeld worden, relaties belangrijker zijn dan spullen, waar mensen genieten van hun toegenomen vrije tijd en van de natuur in hun directe omgeving.

Politiek

De overheid is onmisbaar om preventie daadwerkelijk tot stand te brengen. Via overheidsmaatregelen stappen burgers over hun eigenbelang en onmacht heen. De overheid kan preventiemaatregelen koppelen aan eerlijke verdeling van lasten tussen burgers onderling en tussen burgers en bedrijven. De overheid vormt een tegenmacht, bijvoorbeeld tegen de macht van grote bedrijven.

Burgers kunnen politici en ambtenaren er toe aanzetten om preventie daadkrachtig vorm te geven. Bijvoorbeeld via burgerpanels van willekeurig gekozen burgers. Deze panels kunnen in samenspraak met maatschappelijke organisaties en deskundigen concrete maatregelen opstellen, daarvoor draagvlak creëren en een visie op een aantrekkelijke alternatieve leefstijl uitwerken. En uiteindelijk zijn beleidsmakers en politici aan zet om deze maatregelen en visie te implementeren in een alomvattende, eerlijke en aantrekkelijke preventieagenda.

George Gelauff
George Gelauff

George Gelauff is opiniemaker bij het Apostolisch Genootschap. Hij studeerde econometrie, promoveerde in de economie en is het grootste deel van zijn loopbaan werkzaam geweest bij de Rijksoverheid op het grensvlak van kennis en beleid. Hij is als vrijwilliger ook actief in Delft als mede-initiator van Platform Delftse Bruggen dat werkt aan sociale cohesie.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Op de hoogte blijven?

Abonneer je en je ontvangt een seintje bij elk nieuw artikel.


Loading